Innoveren door samenwerken en kennisdelen
Onze regio van 21 gemeenten heeft een grote ontwikkeling doorgemaakt. Van arme keuterboertjes op schrale zandgrond via boerenslimheid naar een high tech top regio. Het toont de innovatiekracht en pioniersgeest die er in de regio heersen. We zoeken elkaar op om elkaar te versterken en samen een betere toekomst te hebben.
Samenwerken en kennisdelen zijn daarin essentieel. En dat is nog steeds zo. Juist onze regio is vanuit ons verleden in staat om met elkaar antwoorden te vinden voor grote vraagstukken. Met onze (Brainport)kennis kunnen we nieuwe innovaties in gang zetten en onze regio wordt daar direct zelf beter van. Samen zetten we vraagstukken om in kansen voor de regio.
Daarom nu samen leren
In 2021 organiseert Team MRE een serie Masterclasses over de grote vraagstukken voor de 21 gemeenten en de regio. Tijdens de Masterclasses vertellen externe deskundigen over hun visie op het onderwerp, wat de opgave is maar ook wat de kansen zijn voor ons de gemeenten, en onze regio. Er wordt informatie gegeven maar zeker ook een handelingsperspectief geschetst voor gemeenten. Samen leren we meer over de opgave en als we willen, kunnen we ermee aan de slag, samen op regionaal niveau maar ook op lokaal niveau. Samen kunnen we de kansen pakken!
Masterclasses 2021:
- De regio als samenhangend systeem door prof. dr. Pieter Tordoir, Universiteit van Amsterdam, vrijdag 21 mei. Link naar de pagina op de website voor meer informatie.
- Mobiliteit door Carlo van de Weijer, woensdag 2 juni. Link naar de pagina op de website.
- Klimaatadaptatie door Maarten Verkerk, adviseur klimaatadaptatie, en Erik de Ridder, Watergraaf bij Waterschap De Dommel, woensdag 23 juni. Link naar de pagina op de website voor meer informatie.
- Brede Welvaart door Joks Janssen, Professor of Practice aan de Tilburg University, maandag 6 september. Link naar de pagina op de website.
- Land-Stad door Adriaan Geuze, bijzonder hoogleraar Universiteit van Wageningen en landschapsarchitect, vrijdag 10 september. Link naar de pagina op de website
- Het economisch ecosysteem van de regio door Jan Peter van den Toren, Professor of Practice van de Tilburg, woensdag 15 september. Link naar de pagina op de website.
Eerste Masterclass: De regio als samenhangend systeem
Inwoners en ondernemers bewegen dagelijks binnen de hele regio om te wonen, werken en recreëren. Er zijn ook al vele onderzoeken hiernaar gedaan. Bijvoorbeeld als het gaat om woon-werkverkeer, waar kinderen naar school gaan, welke plaatsen we bezoeken om te recreëren of waar we boodschappen doen en winkelen. Maar hoe zit dat nu precies? En wat hebben we daaraan? En wat zegt dit over de lange termijn? Tijdens de masterclass op vrijdag 21 mei 2021 vertelde prof. dr. Pieter Tordoir (Universiteit van Amsterdam) welke verbindingen er zijn en hoe die de samenhang in de regio beïnvloedt. Deze masterclass is nu terug te kijken en ook is de presentatie te raadplegen op de pagina over deze masterclass.
Tweede Masterclass: Mobiliteit
Uit onderzoek is gebleken dat de mens gebaat is bij ruim een uur mobiliteit per dag. Door de technische vooruitgang zijn we afgelopen jaren niet korter gaan reizen om ons doel te bereiken, maar zijn we vooral veel verder gelegen doelen gaan bereizen in dezelfde tijd. De actieradius van een gemiddeld mens is inmiddels gegroeid naar tientallen kilometers per dag en blijft maar stijgen. Ook als we nergens heen hoeven, neigen we graag een uur onderweg te zijn, zo blijkt uit de toegenomen behoefte aan het wandelen of fietsen als compensatie voor het gemiste woon-werkverkeer tijdens de coronacrisis. Mobiliteit is niet alleen een middel om van A naar B te reizen maar ook een doel op zich. Maar al die mobiliteit heeft ook een keerzijde, denk aan files, geluidoverlast, horizonvervuiling door geparkeerde auto’s op straat en ongelukken. Stoppen met mobiliteit is geen optie. Het mobiliteitsnetwerk is cruciaal voor de bereikbaarheid van onze regio en de werklocaties binnen onze regio, en beïnvloedt daarmee direct de economie in de regio en de welvaart van bedrijven en inwoners.
Hoe zorgen we er met elkaar voor dat onze regio een fijne regio blijft om in te wonen en werken, zowel in de stad als in het landelijk gebied? Welke trends en ontwikkelingen zijn er waar we rekening mee moeten houden? Wat voor mobiliteitsopgaven komen hieruit voort waar wij als regio op in moeten spelen? En wat kunnen we als gemeenten apart, of samen als regio daarin voor elkaar krijgen? Tijdens de Masterclass op 2 juni 2021 vertelde Carlo van de Weijer hierover.
Derde Masterclass: Klimaatadaptatie
De afgelopen jaren zien we het steeds meer: felle onweers- en hagelbuien. Heel recent nog stonden diverse wegen in onze regio blank. Daarnaast krijgen we steeds vaker te maken met hitte en droogte. Dit leidt tot veel schade in bebouwd gebied, in de natuur, maar vooral ook in de landbouwsector. We zullen aan de slag moeten om Nederland op heel veel plaatsen anders in te richten om zo de toenemende schade door wateroverlast, hitte en droogte te verminderen.
De afgelopen jaren zijn veel gemeenten in Nederland aan de slag gegaan met klimaatadaptatie. Zo hebben bijna alle gemeenten een klimaatstresstest uitgevoerd en zijn ze bezig met een risicodialoog. Verschillende gemeenten hebben hun ambities geformuleerd in een adaptatiestrategie. Wat kunt u als gemeente doen? En welke kansen zijn er in het koppelen van thema’s? Tijdens de masterclass Klimaatadaptatie op 23 juni 2021 namen Maarten Verkerk, adviseur klimaatadaptatie, en Erik de Ridder, Watergraaf bij Waterschap De Dommel, ons hierin mee. Deze masterclass is nu terug te kijken en ook zijn de presentaties te raadplegen op de pagina over deze masterclass.
Vierde Masterclass: Brede Welvaart
De regio Zuidoost-Brabant is economisch gezien, afgemeten aan het bbp, een van de sterkste en snelst groeiende regio’s van Nederland. Het bbp als richtsnoer voor beleid kent echter ook zijn beperkingen, het bbp zegt iets over hoe het met de economie van een gebied of land gaat, maar is te beperkt om de sociale en ecologische vooruitgang in beeld te brengen. Ook zegt het weinig over hoe de inwoners hun leven waarderen en of ze gelukkig zijn.
Een brede kijk op welvaart is nodig om recht te doen aan wat mensen waardevol vinden. Bij brede welvaart gaat het namelijk niet langer om het vergroten van de (materiële) welvaart, maar om het welzijn en welbevinden van de bevolking. Welvaart in brede zin gaat over de mogelijkheden van mensen om een leven te leiden dat ze positief waarderen. Ons geluk en ons welzijn wordt immers sterk bepaald door waar (en hoe) we wonen, en door de mogelijkheden die onze directe omgeving biedt voor werk, school, ontspanning en sociale interactie, ons daily urban system. Het gaat, kortweg, om de kwaliteit van leven én van de leefomgeving. En daar spelen regionale factoren een rol. Met de verbreding van het welvaartsbegrip wordt er automatisch aandacht gevraagd voor de omstandigheden waarin mensen leven.
Dus: naast aandacht voor economie ook oog voor sociale en ecologische doelen. Werk en inkomen worden niet langer beschouwd als zaligmakend voor geluk. Gezondheid, gemeenschapszin en de natuurlijke leefomgeving tellen ook mee. Wat betekent het kijken door een Brede Welvaartsbril nu voor gemeenten en regio voor beleid en samenwerkingsagenda’s?
Op 6 september uur gaf dr.ir. Joks Janssen de masterclass Brede Welvaart. Joks Janssen is, als Professor of Practice, verbonden aan Tilburg University en de Academische Werkplaats ‘Brede Welvaart in de regio’. Daarnaast is hij werkzaam als senior adviseur-onderzoeker voor het onderzoeksbureau Pon & Telos. Deze masterclass is terug te kijken op deze pagina op de website. Lees meer op onze website over ons onderzoek naar Brede Welvaart in de regio.
Vijfde Masterclass: Land-Stad
Onze regio is een samenhangend geheel. In de eerste masterclass ging het daar ook over. En die verwevenheid tussen land en stad is niet alleen maar economisch. Er is een fijn netwerk van steden, stedelijke randgemeenten en dorpen. Er is een evenwichtige structuur van stad en natuurgebieden, een fraaie diversiteit aan landschappen, dynamische economische en innovatieve hotspots en gemoedelijk bewoond landelijk gebied. Met een grote schatkist aan cultuurhistorisch erfgoed. In een samenhangende regio is ook blijvend aandacht nodig voor een vitaal economisch platteland. Door aan deze complementariteit te werken, versterken we het vestigingsklimaat en daarmee investeren we in een prettig en gezonde woon- en leefomgeving.
Het Van Gogh Nationaal Park in Brabant wat zich uitstrekt over een groot deel van de regio Zuidoost-Brabant is een mooi voorbeeld van de combinatie van waardevolle natuur, topcultuur én topeconomie in een van de slimste regio’s ter wereld. Het is een inspiratie voor de regio. Hoe kunnen we de diversiteit van ons landschap versterken en waar liggen de verbindingen tussen (omme)land en stad en hoe kunnen we die verbeteren?
Op 10 september verzorgde Adriaan Geuze, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Wageningen en landschapsarchitect, deze masterclass. Hij vertelde over de wederkerige verbindingen tussen de stad en het landelijk gebied die essentieel zijn voor zowel het landelijk gebied als de steden om zich, in samenhang, te ontwikkelen. De wederkerige verbindingen zitten bijvoorbeeld op thema’s als voedsel, energie, water, wonen en recreatie. De Masterclass is terug te kijken op deze pagina op de website.
Zesde Masterclass: het economisch ecosysteem van de regio
Het Brainport-ecosysteem heeft een wereldwijd erkende kennispositie op het gebied van sleuteltechnologieën. Deze technologieën ontwikkelen zich snel. Het innovatie-ecosysteem van Brainport is een kraamkamer van nieuwe technologieën en bedrijvigheid. Dit zorgt voor een sterke economische groei voor niet alleen onze regio, maar heeft zijn effect tot ver daarbuiten. In de Brainportregio is er sprake van een open systeem waar grote internationaal opererende bedrijven intensief samenwerken met regionale bedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen. Dit versterkt de concurrentiekracht en is ook terug te zien in de banengroei in de maakindustrie.
De regionale kracht ligt in het verbinden van systemen en het toepassen van technologische kennis in toekomstbestendige businessmodellen. Een interessante vraag daarbij is hoe het MKB nog meer kan profiteren van dit kennisintensieve Brainport-ecosysteem. En wat kunnen lokale overheden als triple-helixpartner daaraan bijdragen?
Op woensdag 15 september verzorgde Jan Peter van den Toren, Professor of Practice van de Tilburg University en managing partner van adviesbureau Birch, deze masterclass. Met hem gingen we in gesprek over het begrip ‘economische ecosystemen’ en de verbinding met het midden- en kleinbedrijf (MKB). En hoe kan het MKB profiteren van de groei van het innovatieve ecosysteem in onze regio. Paul van Nunen, directeur Brainport Development, gaf daarop zijn reflectie vanuit onze regionale praktijk. De Masterclass is terug te kijken op deze pagina op de website.