Aan de raden van de 21 gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven:
De coronacrisis raakt ook onze regio op vele fronten. Allerlei sectoren hebben de afgelopen maanden direct gevolgen ondervonden van de beperkende maatregelen. Het Rijk heeft hiervoor verschillende financiële regelingen in het leven geroepen.
De regionale economie is belangrijk voor vele duizenden in de regio gevestigde bedrijven en een veelvoud aan werknemers die hier wonen en leven. Daarom heeft een bestuurlijke taskforce in opdracht van het Dagelijks Bestuur van de Metropoolregio Eindhoven een regionale herstelaanpak opgezet. Hierbij is rekening gehouden met zowel de relatief beperkte (financiële) mogelijkheden als de impact/positie die de Metropoolregio heeft in het totale speelveld van de crisis. Uitgangspunt hierbij is, om in te zetten op maatregelen die een structureel effect hebben.
De regio kenmerkt zich door sterke samenwerking in de triple helix, een robuuste (middel)lange termijnstrategie, pragmatisme en innovatieve oplossingen. Daarom is met de herstelaanpak gekozen om niet opnieuw het wiel uit te vinden, maar aan te sluiten bij het karakter en de strategische koers van de regio en bij bestaande organisaties en maatregelpakketten. Dit sluit aan bij het DNA van onze regio, maar ook de lange termijn koers die we varen.
Voor de herstelaanpak worden een drietal uitgangspunten als leidraad gehanteerd: Opleiden, Digitaliseren en Kennisdelen & Samenwerken.
1. Opleiden
Door om- en bijscholing van medewerkers vanuit krimpsectoren richting groeisectoren wordt een groei van werkloosheid ingedamd en kunnen groeisectoren hun ontwikkeling verder doorzetten. De high tech sector, de zorgsector en het onderwijs hebben zowel een kwalitatieve als kwantitatieve behoefte aan personeel. Investeren in een blijvend goede inzetbaarheid van huidig en toekomstig personeel heeft een meervoudig positief effect op de brede economie. Het ‘tech wise’ maken van medewerkers en het verder ontwikkelen en positioneren van techniekonderwijs maken hier onderdeel van uit. Door het bundelen, versnellen en versterken van reeds ingezette sporen kunnen we met een programmatische opzet voor de gehele regio een sterke propositie maken. Effect: minder (groei) werkloosheid (in krimpsectoren), sterkere ontwikkeling/toegankelijkheid van groeisectoren. Versterking brede welvaart en concurrentiepositie van de regio.
2. Digitaliseren
- Onderwijs: Er is de afgelopen maanden door de beperkende maatregelen veel ervaring opgedaan met digitalisering en er is al een slag gemaakt in de digitalisering van het primair en voortgezet onderwijs. Dit is echter op incidentele basis, terwijl (deels) digitaal onderwijs ook veel mogelijkheden ook op structurele basis biedt voor flexibilisering van onderwijs (los van tijd/locatie), het creëren van hybride leeromgevingen, maatwerkonderwijs en het bieden van gericht en passend onderwijs voor groepen die andere dan de reguliere onderwijsvormen vragen, maar ook voor talentontwikkeling in en vanuit buitenland. Effect: Nieuwe generaties werknemers en onderwijsinstellingen klaar voor de toekomst, betere aansluiting op bedrijfsleven, onderscheidend en aantrekkelijk voor (kinderen van) buitenlandse kenniswerkers.
- MKB: Innovatieve ontwikkelingen op het gebied van digitalisering van processen, die bijdragen aan economisch structuurversterking worden gestimuleerd. Een goed voorbeeld hiervan is aangegeven door het Huis van de Brabantse Kempen. Tijdens de lock down zijn allerlei monitoring- en onderhoudstaken stil komen te liggen omdat deze taken op locatie niet mochten worden uitgevoerd. Met deze ervaring in de binnenzak zoeken bedrijven naar mogelijkheden om versneld deze processen waar mogelijk te digitaliseren. Criterium hierbij is dat het structureel een toegevoegde schaalbare waarde betekent (dus de concurrentiepositie versterkt) voor producten en diensten die in de regio worden geproduceerd. Effect: systeemversterking van sectoren op langere termijn, versterking innovatiekracht, samenwerkingsvermogen en concurrentiepositie van de regio.
3. Kennis delen en samenwerken
De triple helix heeft aangetoond dat kennisdeling en samenwerking in een open netwerk loont. Meer dan al het geval was is er behoefte aan kennisdeling en samenwerking, om zowel de regionale economie als de lokale economische structuren veerkrachtig te houden en te versterken.
- Vitale kernen: De gemeenten vragen aandacht voor het behoud van vitale kernen. Hiervoor is al een traject uitgezet via de Leergang Centrumgebieden voor bestuurders en ambtenaren uit de regio. Deze wordt aangepast op de nieuwe werkelijkheid in samenwerking met provincie, Fontys en de gemeenten. We gebruiken dus een al ingezet traject om te versnellen en verdiepen en hiermee nieuwe toekomstbeelden te ontwikkelen. Als concreet doel zetten we in op een gezamenlijke aanpak van de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de centra.
- De overheid als vliegwiel: met het naar voren halen van investeringen en als overheid een positie in te nemen als launching customer kunnen gemeenten een impuls geven aan de lokale en regionale economie. Met kennisuitwisseling op dit punt kunnen gemeenten elkaar inspireren.
Deze opzet is tot stand gekomen vanuit een bestuurlijke taskforce, het portefeuillehoudersoverleg Economie en ambtelijke ondersteuning uit diverse gemeenten.
Randvoorwaarden
De bestuurders hebben voor de uitvoering van de regionale herstelaanpak de volgende randvoorwaarden gesteld:
- Er moet een multiplier zijn. Dat wil zeggen dat met de inzet van de regionale middelen de inzet van middelen van andere partijen wordt uitgelokt, zoals bijvoorbeeld subsidies. Uitgangspunt is, dat de som der delen groter is dan alle delen afzonderlijk.
- Subregionale aanhaking aan de voorkant. De regie blijft bij de 21 gemeenten en wordt via de voorbereiding in de bestuurlijke taskforce en het besluitvorming in het portefeuillehoudersoverleg geborgd.
- Versnelling. Snelheid is belangrijk om negatieve effecten goed te kunnen indammen. Langdurige besluitvormingsprocessen mogen hierbij geen blokkade zijn.
Middelen
Het Algemeen Bestuur van de Metropoolregio Eindhoven heeft op 1 juli besloten, om voor deze regionale herstelaanpak het jaarresultaat 2019 te reserveren ter grootte van in totaal € 2 miljoen, in afwachting van een verdere uitwerking van de herstelaanpak. Er is dus geen vraag naar middelen hiervoor.
Vervolg
De komende maanden wordt de herstelaanpak verder uitgewerkt. Dit wordt gedaan door de bestuurlijke taskforce en een ambtelijk kernteam, in samenwerking met onze triple helix organisaties en partners. Op 30 september vindt een volgende vergadering van het AB plaats, waarin de uitwerking wordt besproken. Via nieuwsbrieven wordt u van het proces op de hoogte gehouden.
Met vriendelijke groet,
Namens de portefeuillehouders Economie
Stijn Steenbakkers
Voorzitter portefeuillehoudersoverleg Economie