Zoals ik in de vorige blogs schreef, is het zeer voor de hand liggend dat het werken aan de regionale ambities beter gaat wanneer de 21 gemeenten samenwerken, de neuzen dezelfde kant op komen te staan en uitvoeringskracht wordt gemobiliseerd. Net zo goed geldt, dat de samenwerking gebaat is met smeerolie in de bestuurlijke raderen. Samenwerken gaat namelijk niet vanzelf. Het vereist continue aandacht en het werken aan een vruchtbare bodem. Door op gezette tijden bij elkaar te komen en gezamenlijke vraagstukken op te pakken, is een breed netwerk geactiveerd dat een bijdrage levert aan het realiseren van de ambities. Inmiddels is de gezamenlijke ambitie van de regio verdiept en is er een gedeelde koers ontstaan.
Maar het schuurt ook
Alles goed en wel, maar het schuurt ook en de effectiviteit en slagkracht staan onder druk. Er is, al dan niet uitgesproken, soms heimwee naar de oude tijden van het SRE. Het SRE met de vaste hiërarchie en de concrete projecten. En de wens naar schaalvergroting, met enkele grote spelers die gezamenlijk slagkrachtig optreden. Zo worden duidelijk valkuilen benoemd, valkuilen in de huidige samenwerking die effectief besturen belemmeren.
Veel gepraat, weinig wol?
Jazeker, er is veel overleg met alle deelnemers en partners in de samenwerking. Praten verduidelijkt, verbindt en zorgt voor interactie. Maar het kost ook veel tijd, vermoeit en is ineffectief als er geen vooruitgang wordt geboekt.
In de samenwerking is op dit moment veel behoefte aan betrokkenheid en invloed, bijvoorbeeld van de gemeenteraden. Er worden daarom veel intensieve communicatieprocessen georganiseerd. Desondanks vinden de raden dat ze nog vaak onvoldoende betrokken zijn bij en onvoldoende invloed hebben op de plannen van de Metropoolregio.
Bestuurlijke drukte?
Het bestuurlijk netwerk heeft vele knooppunten waar bestuurders elkaar treffen. In de Metropoolregio Eindhoven alleen al hebben we zes verschillende overlegstructuren. Daarnaast acteren de gemeenten/bestuurders op meerdere bestuurlijke niveaus. Gemeente, subregio, regio, B5, provincie, nationaal. Omdat bestuurders op al deze schaalniveaus tegelijkertijd acteren, en dezelfde personen elkaar steeds weer tegenkomen, is er een groot gevoel van bestuurlijke drukte.
Schaalniveau van besluitvorming, loyaliteitsconflict
Over het algemeen geldt dat de besluitvorming dáár moet plaatsvinden waar het vraagstuk ligt. De Metropoolregio Eindhoven is geen zelfstandige bestuurlijke eenheid maar is een vrijwillige samenwerking van gemeenten. Besluitvorming over de regionale opgaven gebeurt bij de 21 gemeenteraden. Dit kan leiden tot een belangen- en loyaliteitsconflict. Het behoeft geen betoog dat een besluitvormingstraject met 21 individuele gemeenten over een gezamenlijke koers en investeringen een kwetsbaar proces is.
Dit alles overziend, is het niet verwonderlijk dat de samenwerking als complex wordt gezien. Samenwerken is niet vanzelfsprekend. Daarover meer in mijn volgende blog.
Jannet Wiggers,
Directeur.
