De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) heeft eind vorig jaar een advies afgegeven. Het advies heeft de titel: Geef richting, maak ruimte. In het advies staat dat voor de aanpak van urgente ruimtelijke problemen niet alleen het beleid, maar ook zeker de proceskant (governance) van ruimtelijke ordening moet worden aangepakt. De koers die in het regeerakkoord is uitgezet ligt in lijn met het advies van de RLi. Het advies is relevant voor samenwerkingsafspraken die gemeenten in de Metropoolregio met elkaar maken.
De RLi zegt dat grote maatschappelijke opgaven rond klimaat, energie, wonen, natuur en landbouw in samenhang moeten worden aangepakt. Twee aanbevelingen gaan specifiek over de regio. Die lichten we er uit.
Versterking Middenbestuur
De Raad pleit voor een versterking van het middenbestuur: provincies en regio’s. De regio vormt een belangrijk schaalniveau voor de samenhangende aanpak van ruimtelijke opgaven. De raad adviseert de instelling van integrale regiotafels, waar de diverse ruimtelijke opgaven in samenhang worden bezien. Deze regiotafels moeten drie taken krijgen: zorgen voor afstemming van de sectorale plannen voor de regio, in overleg bezien waar zij mogelijk taken van sectorale tafels kunnen overnemen, en een integraal gebiedsplan opstellen. In onze regio krijgt de eerste taak vorm in de omgevingsdagen die de Metropoolregio twee keer per jaar organiseert met provincie en waterschappen. Sturend voor de omgevingsdagen is de Omgevingsagenda Zuidoost-Brabant en de Voortgangsrapportage bij de Omgevingsagenda.
Uitvoeringskracht schiet te kort
De Raad constateert dat Provincies, regio’s en gemeenten kampen met een tekortschietende uitvoeringskracht als gevolg van capaciteitsgebrek, kennistekort en ontoereikende budgetten. Om dit op te lossen moet het Rijk om te beginnen extra budget ter beschikking stellen aan decentrale overheden voor de uitvoering van nieuwe ruimtelijke opgaven.
De VNG kan zich goed vinden in de aanbevelingen van de Rli. In de reactie van de VNG op het advies staat dat regionale samenwerking de sleutel vormt tot de oplossing voor grote ruimtelijke opgaven. Daarnaast onderstreept de VNG dat structurele financiering nodig is en hulp voor gemeenten via ontschotte budgetten in plaats van incidentele impulsen.
NOVI De Peel
In de nationale omgevingsvisie (NOVI) zijn gebieden aangewezen waar de opgaven dermate urgent en complex zijn dat een langjarige betrokkenheid van het Rijk aan de orde is. Het NOVI-gebied de Peel, dat relevant is voor het hele grondgebied van de Metropoolregio, is bij uitstek een plek waar gewerkt gaat worden zoals in het advies is bedoeld. Het vraagt van alle deelnemers in het NOVI-gebied De Peel dat men offensief in de samenwerking gaat zitten. Het advies van de RLi kan daar bij helpen.
Afbeelding uit het advies van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur